خواجه همام‌الدين‌علاء‌تبريزى از شعرا و سخنگويان نامدار آذربايجان است كه به سال ٦٣٦ ه. در تبريز به دنيا آمده است. وى از دوستان نزديک خواجه شمس‌الدين‌جوينى و از نديمان او بود. همام زاويه‌اى در تبريز داشت و در آن به ارشاد سالكان مى‌پرداخت. او مدتى به كارهاى ديوانى مشغول شد و حتى به تصدى وزارت آذربايجان نیز رسيد. اما اين كارها او را از امور معنوى باز نداشت.
همام در فنون ادب از قبيل شعر و انشاى فارسى و عربى و محاوره و حسن خط از بزرگان زمان خود بود. معلوم نيست كه همام در تصوّف از كدام مشايخ فيض يافته است. مشهور است كه وى از خواجه نصيرالدين‌طوسى كسب علم كرده است و از اقران قطب‌الدين‌شيرازى بود و قطب‌الدين‌مفتاح‌المفتاح را به خواهش او تأليف كرده است. شرف‌الدين‌هارون و پسرش شمس‌الدين‌صاحب‌ديوان نيز كه به سال ٦٨٥ ه. به امر ارغون به قتل رسيد، از معاصران و نزديكان همام است. همام مثنوى صحبت‌نامه را به نام وى سروده است.
همام به سعدى ارادتى خاص دارد و گويا سعدى در تبريز همام را ديده است. بعضى از غزل‌هاى همام به تقليد از سعدى است. مرگ همام در سال ٧١٤ هجرى در تبريز روى داده است. و خواجه رشيد‌الدين‌فضل‌الله بعد از مرگ همام، اشعار پراكنده‌اى او را جمع‌آورى كرده و مقدمه‌اى بر آن ديوان ٧١٨ ه. كه سال قتل رشيد - نوشته است. بی‌تردید اين كار نزدیک سال ٧١٤ انجام گرفته است. ديوان خواجه همام قريب دو هزار بيت دارد که مشتمل بر اشعار فارسى و عربى در قالب قطعه، مثنوى، قصيده، غزل و رباعى است.
کتاب «تأثیر قرآن و حدیث در شعر همام تبریزی» به چند دلیل از اهمیت قابل توجهی برخوردار است:
1. اهمیت زبانی: قرآن نخستین کتابی بود که به زبان عربی تألیف شد و نزول آن تأثیر عمیقی بر زبان عربی گذاشت. اشعار همام تبریزی متأثر از قرآن و حدیث بیانگر این غنای زبانی است.
2. هدايت معنوي: قرآن هدايت تفصيلي براي مسلمانان ارائه مي دهد و نفوذ آن فراتر از الهيات و تشريع است. کاوش همام تبریزی در این مضامین در شعر خود، بینش های معنوی را ارائه می دهد.
3. حفاظت فرهنگی: زبان عربی که ارتباط تنگاتنگی با اسلام دارد، نقش تعیین کننده ای در حفظ فرهنگ مردم عرب زبان داشت. شعر تبریزی به این احیای فرهنگی کمک می کند¹.
4. معیار سبک: همان طور که کتاب مقدس ادبیات غربی را شکل می دهد، قرآن نیز به عنوان معیار سبکی اصلی برای ادبیات عرب عمل می کند. آثار تبریزی که مملو از مضامین قرآنی است، نمونه ای از این تأثیر است².
5. تقلیدناپذیری: زیبایی ادبی و دقت مفهومی قرآن بسیار مورد بررسی قرار گرفته است. شعر تبریزی با الهام از این صفات، بر تأثیر ماندگار آنها تأکید دارد.
علما به بررسی دقیق آیات قرآن پرداخته اند
6. احیای شعر: با وجود مخالفت قرآن با شعر اهریمنی، دوران اسلامی شاهد احیای تخیلات شاعرانه بود. پرداختن تبریزی به مضامین دینی نمونه ای از این پدیده است³.
7. وضعیت جهانی: عربی از طریق ارتباط با اسلام، فراتر از شبه جزیره عربستان گسترش یافت و به زبان اصلی جهانی تبدیل شد. شعر تبریزی به این وسعت جهانی کمک می کند.
8. تفسیر و تحلیل: علما به بررسی دقیق آیات قرآن پرداخته اند. به همین ترتیب، شعر تبریزی با ارائه لایه‌هایی از معنا و تفسیر دعوت به تحلیل دارد.
9. بصیرت اخلاقی و اخلاقی: قرآن بر رفتار اخلاقی و ارزش های اخلاقی تاکید دارد. شعر تبریزی متأثر از این آموزه ها، این اصول را تقویت می کند.
10. میراث ادبی: آمیختگی مضامین قرآنی تبریزی با بیان شاعرانه تضمین می کند که آثار او گواهی بر تأثیر ماندگار متون دینی بر ادبیات است.
به طور خلاصه، «تأثیر قرآن و حدیث در شعر همام تبریزی» معنویت، زبان و فرهنگ را پیوند می دهد و خواندن آن را برای کسانی که به دنبال درک عمیق تر از این قلمروهای به هم پیوسته هستند ضروری می کند.
منابع و مراجع:
(1) اسلام، قرآن و ادبیات عرب - Al-Islam.org. https://www.al-islam.org/al-serat/vol-14-no1-spring-1988/islam-quran-and-arabic-literature-elsayed-m-h-omran/islam-quran-and.
(۲) ادبیات عرب - قرآن، شعر، نثر | بریتانیکا https://www.britannica.com/art/Arabic-literature/The-Qur-an.
(3) تأثیر قرآن و حدیث بر ادبیات عرب قرون وسطی .... https://www.cambridge.org/core/books/ادبیات-عربی-تا-پایان-امیه- دوره/تأثیر-قرآن-و-حدیث-در-ادبیات-عربی- قرون وسطی/59FB96D1357C72019D0FBBF3CBD60DE3.
بازدید کننده محترم؛ لطفاً به لیست 50 وب سایت پربازدید در شبکه جهانی وب نگاهی بیندازید:
YouTube, Facebook, google, translate, gmail, weather, amazon, Instagram, cricbuzz, Hotmail, wordle, satta king, twitter, yahoo, yandex, sarkari result, Netflix, google maps, yahoo mail, roblox, whatsapp, NBA, BBC news, outlook, pinterest, flipkart, eBay, omegle, live score, tiktok, canva, ipl, premier league, hava durumu, ibomma, walmart, twitch, ikea, shein, linkedin, home depot, e devlet, lottery, snaptik, cricket, serie a, nfl, spotify, fox news, amazon prime;
هیچ وب سایت مرتبط با انتشار کتاب یا مدیریت پروژه در این لیست وجود ندارد. ما سخت تلاش می کنیم تا این مسائل مهم را به کانون تمرکز جوامع برسانیم. لطفا ما را از طریق رسانه های اجتماعی معرفی کنید، وبگاه ما را با دیگران به اشتراک بگذارید و به ما کمک کنید تا دنیای خود را به مکانی بهتر برای زندگی تبدیل کنیم؛ با احترام.
دیدگاه خود را بنویسید